Wie schrijft …

GEORGE, E., Wie schrijft … Schrijven volgens Elizabeth George. (Vert. Write Away, 2004) Utrecht, Bruna Uitg. B.V., 2004, 316 pp. – ISBN 90 229 8797 3

Ik ben echter van mening dat, hoe meer je over je gereedschap weet, hoe beter je het kunt gebruiken. (p. 199)

Een boek of verhaal schrijven begint met een idee. Maar net zoals een schilder of beeldhouwer zijn werk niet met louter inspiratie tot stand brengt, moet een schrijver beschikken over vakmanschap. Wil een verhaal de lezer meeslepen, dan moet het vakkundig geschreven zijn.

Als er iemand is die het schrijversvak beheerst, dan is het Elizabeth George wel. Miljoenen mensen genieten van haar spannende psychologische thrillers en kijken al verlangend uit naar de volgende. In dit werk wordt er geen moord gepleegd maar legt zij uit hoe ze te werk gaat bij het schrijven van een boek.

Alles begint natuurlijk met het idee. Maar dat moet vervolgens vorm krijgen in een coherent verhaal. Dit vraagt in de eerste plaats een zorgvuldige voorbereiding. Er moet uitgezocht worden waar het verhaal zich gaat afspelen. De personages moeten vorm krijgen en van een karakter voorzien worden. En er moeten een plot en subplots bedacht worden.

Een goed verhaal dient ook te beantwoorden aan een aantal grondbeginselen die het samenhang en geloofwaardigheid bieden. De plot en de subplots moeten voldoen aan een aantal basisvereisten en er moet bepaald worden wie het verhaal zal vertellen. Ieder personage behoort zich te gedragen en te spreken in overeenstemming met zijn karakter. En de verschillende scènes moeten naadloos op elkaar aansluiten.

In een snelcursus schrijftechnieken leer je over verschillende soorten zinsbouw, hoe je de lezer ertoe kunt overhalen te blijven lezen door de alinea’s zorgvuldig aan elkaar te schakelen en hoe je het thema van je boek in de tekst tot uiting kunt laten komen. En je krijgt een inkijk in de manier waarop de auteur zelf een aantal problemen heeft aangepakt.

Wilt u een verhaal of een boek schrijven? Dan helpt dit werk u zeker op weg. Er staan geen pasklare recepten in, want iedere auteur ontwikkelt een eigen methode. Maar het is wel de geknipte gids waarmee u het hoofd kunt bieden aan de hindernissen die bij het schrijven horen. De hoofdopgave is immers voor iedere schrijver dezelfde: de lezer meeslepen in een spannend verhaal.

Of u al dan niet van plan bent om zelf te schrijven, u krijgt in ieder geval een goed beeld van de ontwikkeling van een boek en veel ontzag voor het schrijversvak. Omdat Elizabeth George haar betoog stoffeert met fragmenten uit werken van haar favoriete auteurs, wordt uw leeslijstje bovendien aangevuld met een schat aan suggesties.

Dit boek laat zich lezen als een thriller. Maar dat had u heel zeker niet anders verwacht.

© Minervaria

Klantgericht communiceren

GRUBBEN, E. & R. PLATTEL, Klantgericht communiceren. Handleiding bij het schrijven van enthousiasmerende en overtuigende brieven. Den Haag, Sdu Uitgevers, Academic Service, 2006 (2^e dr.), 164 pp. – ISBN 90 5261 563 2

Correspondentie is een onmisbare communicatievorm. De brief wordt bovendien weleens het visitekaartje genoemd van een bedrijf of een instelling. Helaas ziet dit er nogal eens beduimeld uit. De relatie met de klant, de uniciteit, het taalgebruik en de presentatie komen er vaak bekaaid af.

Grubben en Plattel reiken in dit boek technieken aan om brieven te schrijven die de klant overtuigen van de meerwaarde van een organisatie. Het is een praktische gids voor iedereen die brieven schrijft of er verantwoordelijk voor is.
Komen aan de orde:
– de succesfactoren voor effectieve correspondentie,
– de drie hoofdeisen voor geslaagde schriftelijke communicatie: strategische, klantgerichte en correcte en verzorgde correspondentie,
– technieken voor de opbouw van een brief en het formuleren van zinnen,
– veel voorkomende briefsoorten met tips en aandachtspunten, en
– adviezen voor standaardcorrespondentie, e-mails en faxen.

Het is een prettig leesbaar boek, praktisch en overzichtelijk opgesteld en vlot te raadplegen. Ook voor andere doeleinden dan het schrijven van brieven kan het een nuttige handleiding zijn.

De tweede druk is geactualiseerd en in overeenstemming gebracht met het Spellingbesluit-2005.

© Minervaria

Klare taal. Efficiënt leren schrijven

VAN COILLIE, J., Klare taal. Efficiënt leren schrijven. Leuven, Davidsfonds, 2002, 211 pp. – ISBN 90 6306 440 3

Vlotte zakelijke teksten schrijven waar de lezer iets mee kan, het is niet eenvoudig. Dit boek is een handleiding voor het schrijven van een efficiënte, dit wil zeggen doel- en lezergerichte tekst. Het gaat over vormgeving, opbouw, inhoud en stijl. Wie een tekst schrijft moet zich vooral bezig houden met het effect ervan: wat en wie is het doel?

Het is een doe-boek, met veel oefeningen voor wie de eigen schrijfstijl wil verbeteren en/of anderen wil leren hoe ze het moeten doen.

Dit is een basisboek met duidelijke taaladviezen, honderden voorbeelden en praktische oefeningen. Het is aantrekkelijk opgesteld en gepresenteerd, verlucht met cartoons van Stefaan Provijn. Een alfabetische trefwoordenlijst maakt opzoeken gemakkelijk.

Minder uitgebreid dan Schrijfwijzer, maar wat inhoud betreft vergelijkbaar met Schrijfwijzer Compact.

© Minervaria

Het geheim van de schrijver

DORRESTEIN, R. Het geheim van de schrijver. A’dam/A’pen, Uitg. Contact, 2000, 247 pp. – ISBN 90 254 9894 9

Wie de ambitie heeft om een roman te schrijven wil iets vertellen wat voor hem of haar betekenis heeft, verhalen die de lezer moeten verontrusten of amuseren. Niets of niemand zit daar echter op te wachten. Als je dus verhalen wil schrijven die iets betekenen, moeten die ook willen gelezen worden. Maar hoe weet je of jouw verhaal ook de lezer iets zal zeggen? Schrijven is immers communiceren. Niet de schrijver moet vertederd zijn of geamuseerd, maar de lezer. De lezer moet het verhaal willen/kunnen volgen en erin mee gaan. De hamvraag is dus: hoe komt het verhaal tot zijn recht?

Wie kan beter schrijven over schrijven dan een schrijver? Dit boek is bedoeld als handleiding voor de beginnende schrijver. De eigen ervaringen van de schrijfster zijn haar belangrijkste leidraad. De eigen meer en minder succesvolle initiatieven worden aan een kritische analyse onderworpen. Dorrestein vertelt daarmee ook een persoonlijk verhaal over vallen en opstaan, falen en succes. Het resultaat is een boek dat bol staat van de richtlijnen om fictie neer te zetten die uitnodigt tot lezen.

Het boek bevat 3 delen, geloof, hoop en liefde genoemd. Geloof gaat over de betekenis, het nut en de functie van literatuur. Het is de overtuiging van de auteur dat literatuur verontrustend moet zijn. Fictie slaat een brug naar verdrongen emoties en kennis, laat zien dat verdriet en verlies onlosmakelijk het leven horen. Het is de articulatie van het onvermijdelijke lijden. Fictie biedt daardoor een realistische en inclusieve kijk op het leven.

Hoop behandelt de ambachtelijke kanten van het schrijven. Hier geeft Dorrestein talrijke technische adviezen over o.a. compositie en stijl. Ook de valkuilen komen uitgebreid aan de orde.
De lezer, de anonieme instantie die het oog van de buitenwereld vertegenwoordigt, vraagt zich tenslotte allerlei af over de schrijver en het schrijfproces: waar haalt ie de inspiratie, hoe werkt de schrijver?

In Liefde beantwoordt Dorrestein een aantal van deze vragen, en ontkracht daarmee de meest gangbare mythes die het schrijverschap omgeven.

Voor een doorzichtige structuur neem je als lezer best notities, want die is op het eerste zicht niet zo duidelijk. Achteraan vindt men een handig trefwoordenregister. Er is een bronnenlijst met werken van schrijvers over schrijven.

Het boek mag dan wel als handleiding bedoeld zijn, het leest als een roman. Zoals men van een schrijfster mag verwachten is de tekst zeer vlot leesbaar en inzichtelijk. Geheel in haar eigen stijl, behandelt Renate Dorrestein het thema gevat (bv. “Schrijven is verwachtingen wekken en die vervolgens inlossen.”) en met humor.

© Minervaria

Redactiewijzer

van der HORST, P.J., Redactiewijzer. Den Haag, SDU, 2001 (7^e herz. dr.), 205 pp. – ISBN 90 5797 049 X

Als een tekst waardevol of interessant genoeg is voor verspreiding, is die ook waard om goed verzorgd te worden. Er moet heel veel met een tekst gebeuren vooraleer die naar de drukker kan. Daarvoor is de redacteur verantwoordelijk. Een redacteur is diegene die zich bekommert om de kwaliteit van een tekst in de breedste zin van het woord. Vooraleer deze instelling komt, kan een goede voorbereiding de schrijver zelf ook veel tijd en eventueel kosten besparen. Het uiteindelijke resultaat zal waarschijnlijk ook beter zijn.

Redactiewijzer gaat uitvoerig in op de taalkundige, inhoudelijke én typografische verzorging van teksten. Vorm en inhoud zijn immers sterk verbonden: de toegankelijkheid en leesbaarheid van een tekst wordt voor een groot deel bepaald door de vormgeving.

Dit boek is nuttig voor iedereen die teksten opstelt of redigeert die voor verspreiding bedoeld zijn, o.a. rapporten, scripties, artikelen, boeken. Het bevat een keur aan adviezen (geen voorschriften), en meestal worden verschillende mogelijke oplossingen voor een probleem aangegeven, soms met de voorkeur van de auteur.

Er zijn veel sprekende voorbeelden opgenomen, die deze adviezen mooi ondersteunen. In de zevende herziene druk is ook de nieuwe speling verwerkt, en het boek is uitgebreid met de mogelijkheden van de tekstverwerker.

© Minervaria

Bij de tekst

VAN COILLIE, J. e.a., Bij de tekst. Schrijfboek voor sociaal werkers. Wolters Plantyn, 2000, 216 pp. – ISBN 90 309 7488 5

Zoals de titel zegt, richt dit boek zich tot sociaal werkers, die vaak goed leesbare verslagen moeten schrijven. Toch kan iedereen die een tekst of rapport moet schrijven er iets uit leren.

In een eerste deel komen basisvaardigheden voor het schrijven aan de orde: observatie en interpretatie van gegevens, de vorm van een tekst en efficiënt schrijven. Hierin krijgt het ordenen van gedachten een mooie uitwerking.

In een tweede deel komen een aantal schrijfvormen aan de orde: verschillende soorten verslag, de brief, de memo en het rapport.

Het boek bevat veel tips voor efficiënt schrijven, er zijn voldoende voorbeelden en het geheel is overzichtelijk gepresenteerd. Het is vooral een praktisch werkinstrument, ook voor het schrijven van scripties.

© Minervaria

Schrijfwijzer

RENKEMA, J., Schrijfwijzer. Den Haag, SDU, 2002 (4^e dr.), 468 pp. – ISBN 90 120 9023

Een tekst is pas een goede tekst wanneer het taalgebruik de lezer aanspreekt, wanneer de opbouw duidelijk is en wanneer de formulering niet nodeloos ingewikkeld is.

Dit boek wil schrijvers helpen bij problemen die zich bij het schrijven van allerlei teksten kunnen voordoen. Je krijgt er een antwoord op lastige kwesties. Is deze tekst wel geschikt voor de lezer? Wat moet er in een inleiding staan? Moet hier een nieuwe alinea beginnen? Loopt deze zin wel goed? Is dit woord correct? Waar moet de komma staan?
Deze vragen gaan over begrijpelijkheid van een tekst en over taalverzorging. Antwoorden op deze vragen komen in dit boek ruimschoots aan de orde.

Of een tekst begrijpelijk is hangt samen met de stijl en de opbouw van een tekst en met het leesgemak. Verzorgd taalgebruik, spellingkwesties en het gebruik van leestekens zijn vragen over taalverzorging. Elk van deze onderwerpen wordt in een afzonderlijk hoofdstuk grondig besproken. Bij elk thema worden de richtlijnen geïllustreerd met sprekende voorbeelden.

Het boek is vooral een naslagwerk. Daarom is een register opgenomen waar men heel vlug een bepaald thema kan opzoeken.

Een waardevolle wegwijzer voor wie al dan niet regelmatig teksten schrijft. Regelmatig wordt het werk herzien. Bij de laatste herziening is de inhoud behoorlijk uitgebreid. Men heeft ten behoeve van een breder publiek ook gezorgd voor een betere leesbaarheid.

© Minervaria